Programmaplan

Bij reguliere onderhoudswerkzaamheden en bij wijkinrichtingsplannen wordt waar mogelijk meer groen en meer open water van goede kwaliteit en minder verhard terrein aan gelegd. En worden wijken beter bestand gemaakt tegen de gevolgen van wateroverlast en hittestress.
Uitvoering 2019:
Bij ieder (onderhouds-)project wordt er goed gekeken naar de mogelijkheden om verharding op te ruimen ten gunste van groen of blauw. Zo is er bij de herinrichting van de Nieuwstraat in totaal 892 m2 meer groen teruggekomen. Ook in de projecten Kruispunt Bleskolksingel-Plesmanweg (in voorbereiding), H.R. Holstlaan Fase 1 (wordt opgestart) en Plesmanweg (in uitvoering) zal meer groen terugkomen.

Bij onderhoudsprojecten wordt ook standaard gekeken of er kansen zijn om regenwater van het riool af te koppelen. Gemiddeld wordt er tussen de 1 en 2 hectare per jaar afgekoppeld. Er is in 2019 een eerste aanzet gemaakt voor groot onderhoud in de Aalderinkshoek. In de eerste schetsontwerpen is meer groen en water ingebracht. Op de Koornmarkt is op initiatief van de Stichting Bomenstad Almelo, in samenwerking met de gemeente Almelo, 145 m2 verharding verwijderd en ingericht als plantvak.

Afgelopen jaar is voor ca. 1.000 m2 subsidie verstrekt voor het realiseren van groene daken.
Almelo heeft 125 bomen ontvangen van Witzand om de stad te vergroenen.

Het aanleggen van de fietssnelweg (F35) betekent helaas ook dat er daardoor meer verharding wordt aangelegd. De bestaande fietspaden worden namelijk verbreed. Hier wordt gekeken naar het toepassen van meer duurzame materialen (circulair en cementloos). Bij de beplanting langs het fietspad wordt rekening gehouden met de biodiversiteit. Bomen worden indien mogelijk herplant.

Diverse projecten om de biodiversiteit te bevorderen en het realiseren van tijdelijke natuur, Tiny Forest en stimuleren van inwoners om hun eigen straat te vergroenen.
Uitvoering 2019:
Er is 1,3 ha (Bedrijvenparksingel, Nijreessingel) ingezaaid met een mengsel dat voor meer biodiversiteit zorgt en een stimulans is voor de natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups.

In 2019 zijn voorbereidingen getroffen voor de twee Tiny Forests in Almelo. Het eerste wordt in het voorjaar van 2020 aangeplant op het Sluitersveld, in samenwerking met de school Het Letterveld. Het tweede wordt eind 2020 aangeplant in het Doepark.

Het Hagenpark is getransformeerd naar een Doepark de Hagen op initiatief van de Stichting Natuurhus. De volgende stap is de watergang de Hagen aanpassen naar het historische stroomprofiel waardoor de stroomsnelheid zal toenemen. Het gedempte gedeelte wordt ingericht in combinatie met het Tiny Forest. Hierbij wordt in totaal ca. 2000 m2 verharding verwijderd en ingericht met groen en water.

De realisatie van het project Haven Zuid in de Almelose Binnenstad, waarbij het water weer tot in het centrum reikt, heeft ervoor gezorgd dat het wateroppervlak is uitgebreid met 1.942 m2 water. Binnen het project is ongeveer 1.000 m2 dakoppervlak afgekoppeld, waardoor rechtstreeks wordt voorzien in de waterbehoefte van een aantal nieuw aangeplante bomen. Hiervoor is ondergronds een buffer gerealiseerd die het water beschikbaar stelt aan de bomen. Hierdoor is het niet meer nodig om de bomen van extra water te voorzien in droge tijden.

Samen met de 14 Twentse gemeenten zijn in 2019 stresstesten uitgevoerd. De kwetsbare gebieden met betrekking tot wateroverlast, droogte en hittestress zijn nu in beeld. De volgende stap is het voeren van een dialoog met alle betrokkenen om vervolgens te komen tot een breed gedragen uitvoeringsagenda. Binnen het project Almelo’s Klimaat in Stroomversnelling (waarvoor we subsidie van het Rijk hebben ontvangen) zijn we al in gesprek met inwoners, ontwikkelaars, ondernemers, en andere initiatiefnemers. Er zijn 4 'kansendialogen' uitgevoerd, in 2020 volgt er nog een aantal.
Met dit project wordt ook gewerkt aan bewustwording. Samen met een ‘klimaatcoach’ worden bewoners gemobiliseerd, enthousiast gemaakt, en meegenomen in de bijdrage die ze zelf kunnen leveren om zich aan te passen aan het veranderende klimaat. Bijvoorbeeld door hun tuin te vergroenen of het aanleggen van een geveltuin. De ervaringen van het project Almelo’s Klimaat in Stroomversnelling  worden meegenomen in de in 2020 op te stellen adaptatiestrategie. Hierin wordt tevens de toezegging aan de gemeenteraad om een  plan van aanpak "ontstenen" op te stellen meegenomen om tot een integrale aanpak te komen.

Maatregelen om (zwerf)afval en bijplaatsingen te beperken en het stimuleren van inwoners om de stad schoon te houden.
Uitvoering 2019:
In 2019 zijn verschillende maatregelen ingevoerd om de hoeveelheid bijplaatsingen bij milieueilanden te verminderen. Zo zijn er bloementuintjes aangelegd, stickers geplaatst en is er op een drietal plaatsen cameratoezicht ingevoerd. Het cameratoezicht is eind 2019 uitgebreid met mobiel cameratoezicht dat bij alle milieueilanden en ondergrondse containers kan worden ingezet.

Tijdens Heel Almelo Schoon hebben inwoners meegeholpen met opruimen van zwerfafval. Inwoners die willen meehelpen om op andere momenten zwerfafval op te ruimen worden gefaciliteerd met grijpers, handschoenen en vestjes. Tijdens de dag van de duurzaamheid zijn schoonhosts ingezet om met bezoekers van de binnenstad in gesprek te gaan over afval scheiden en zwerfafval.

In het kader van het nationale programma ‘circulair en klimaatneutraal inkopen’ is eind 2019 een subsidie verkregen voor een proefproject circulair inkopen. Hierdoor kan de gemeente leren hoe circulair in te kopen.

Energietransitie: Opstellen van een kansen en belemmeringenkaart voor duurzame energie, opstellen van een regionale energiestrategie voor Twente samen met de andere gemeenten. Het starten met opstellen van een warmtevisie en opstellen van wijkuitvoeringsplannen voor wijken die voor 2030 van het aardgas afgaan, Stimuleren van besparen op energie, stimuleren van duurzame energie opwek.
Uitvoering 2019:

Kansen en belemmeringenkaart
De kansen en belemmeringenkaart voor duurzame energieopwekking is opgesteld en tevens is het landschap waar grootschalige duurzame energie kan worden opgewekt geanalyseerd. De onderzoeken hebben eind 2019 geresulteerd in een concept Duurzame Energieladder. De ladder is in het voorjaar van 2020 voorgelegd aan de gemeenteraad. Door middel van de Duurzame Energieladder maakt de gemeente de visie op grootschalige en kleinschalige duurzame energieopwekking duidelijk en weten initiatiefnemers wat de beleidskaders zijn.

RES
Het proces om samen met andere Twentse gemeenten een Regionale energiestrategie(RES) voor Twente op te stellen is gestart. In 2019 is de startnota opgesteld en deze is begin 2020 vastgesteld door de gemeenteraad. Er wordt nu gewerkt aan de invulling van de concept RES.

Warmtevisie en wijkuitvoeringsplannen
Het proces om tot een warmtevisie te komen is samen met de stakeholders gestart met het verzamelen van informatie en twee 'sprintsessies'. De warmtevisie zal naar verwachting in 2020 gereed zijn. Daarna start het proces van het opstellen van wijkuitvoeringsplannen voor de wijken die vóór 2030 van het aardgas afgaan. Samen met Cogas is onderzocht welke kansen er zijn voor een warmtenet. Dit haalbaarheidsonderzoek bevindt zich in een afrondende fase.

Duurzame energie
Het zonnepark Aadijk (40 MW) is eind 2019 gereed gekomen en is operationeel. Er lopen gesprekken met ontwikkelaars voor grootschalige energieopwekking. De gemeente heeft op diverse daken van gemeentelijk vastgoed zonnepanelen gelegd (ca. 0,7 MW). Verschillende bedrijven en instellingen hebben SDE+ subsidie ontvangen en een aantal (grote) bedrijven heeft zonnepanelen op hun daken gerealiseerd.

In december is het contract voor koude levering tussen NTP B.V. en de Ziekenhuisgroep Twente (ZGT) getekend. De werkzaamheden voor de aanleg zijn gestart.

De eerste kleine windmolen in Almelo is gerealiseerd met een opbrengst van 25.000-30.000 kWh/jaar. Er is een open middag georganiseerd rondom de ingebruikname van de molen, om zo anderen te stimuleren ook een dergelijke windmolen te laten plaatsen.

Stimuleren inwoners, sportverenigingen en bedrijven om te verduurzamen en te besparen en zelf het goede voorbeeld geven.
Scholen, bedrijven en sportverenigingen worden gefaciliteerd in het verduurzamen van hun gebouw en het opwekken van duurzame energie, onder andere via De Groene Club (KNVB) en VNO-NCW.

Het energieloket Duurzaam Thuis Twente heeft een actuele website waar inwoners van Almelo informatie kunnen krijgen over het verduurzamen van hun huis. Er is een helpdesk (telefonisch en per mail) en wooncoaches geven op verzoek aan huis een advies. 80 particuliere woningeigenaren hebben in 2019 hiervan gebruik gemaakt. Er wordt door inwoners van Almelo regelmatig gebruik gemaakt van de website.

In oktober is samen met de Rabobank het woonevent georganiseerd. Er waren ongeveer 140 bezoekers. Via de zonnekaart en de groene dakenkaart kunnen inwoners snel en eenvoudig informatie opzoeken voor hun persoonlijke situatie. Dit stimuleert de aanleg van zonnepanelen of een groen dak. In 2019 is voor de communicatie veel gebruik gemaakt van social media. Tevens is gestart met de voorbereidingen voor een communicatietraject in 2020.

De gemeente heeft een subsidie van 371.500 euro ontvangen voor het stimuleren van kleine energiebesparende maatregelen bij particuliere woningeigenaren. De subsidie gaat in 2020 ingezet worden.

In 2019 is een onderzoek uitgevoerd naar het verduurzamen van de openbare verlichting. Dit onderzoek heeft geleid tot een raadsbesluit om in de komende 4 jaar alle openbare verlichting om te zetten naar LED verlichting. Hierdoor zal 1,6 miljoen kWh bespaard worden.

In 2019 is veel inzet is gepleegd op het ontwerpen van een revolverend fonds voor verduurzaming van gemeentelijk vastgoed. De gemeenteraad heeft begin 2020 besloten tot de instelling van dit fonds.

Stimuleren van fietsgebruik, elektrische vervoer
Uitvoering 2019:
In 2019 is een stukje van de F35 aangelegd. Het gaat om het deel langs de Aadorpweg, van de rotonde bij Aadorp tot de gemeentegrens met Twenterand. Daarnaast is gestart met de aanleg van een fietspad langs de Plesmanweg tussen Kolthofsingel en Bleskolksingel. Dit is in juni 2020 gereed.

Voor 12 inwoners is naar aanleiding van hun verzoek een openbare laadpaal in hun woonomgeving geplaatst. In totaal zijn er 30 openbare laadpalen en 80 semi-openbare laadpalen in Almelo. Semi-openbare laadpalen zijn laadpalen in eigendom van een bedrijf of instelling die tijdens openingstijden door derden kunnen worden gebruikt. In 2019 heeft de gemeente 4 elektrische scooters en 6 elektrische auto’s in gebruik genomen.

Stimuleren van Duurzame initiatieven en educatieprojecten
Uitvoering in 2019:
In het kader van een provinciale LEI subsidie (Lokale Energie Initiatieven) zijn in Almelo enkele particuliere initiatieven gestart om een lokale energie coöperatie te vormen. Initiatieven worden zoveel mogelijk gefaciliteerd, echter tot nu toe heeft dit niet geleid tot een coöperatie.

In het kader van de 'bodembattle' hebben studenten van de Wageningen Universiteit voor de wijk Windmolenbroek, in samenwerking met Cogas, onderzoek gedaan naar de kansen voor bodemenergie als aanvulling op het bestaande warmtenetwerk. De resultaten worden meegenomen in het proces van het opstellen van de warmtevisie.

Leerlingen van Het Noordik hebben meegedaan met het project 'Adviseurs van de toekomst'. Ze hebben een opdracht voor de gemeente Almelo uitgevoerd en hebben hiermee de finale van het ‘Adviseurs van de toekomst’-project behaald.

Studenten van Pius X hebben samen met Poolse uitwisselingsstudenten presentaties gegeven over duurzame kansen voor Almelo. In samenwerking met o.a. basisschool de Step! en de Klup hebben we het project 'junior energiecoach' uitgevoerd. De voorbereidingen om dit project opnieuw uit te voeren in 2020 zijn gestart.