Verbonden partijen

Jaarlijks, in de voorbereiding op de programmabegroting, inventariseren wij de risico’s in relatie tot onze verbonden partijen. De uitkomsten van de risicoscores zijn afgezet tegen de hoogte van ons financieel belang met de verbonden partij. De afweging van het organisatierisico en het financieel belang leidt uiteindelijk tot een totaal risicoscore van de verbonden partij. De classificatie van risico’s is ten opzichte van de begroting 2020 niet gewijzigd.

Situationele sturing en toezicht
Op basis van de classificatie van het risico van de verbonden partij passen wij maatwerk toe in het toezicht op de externe relaties. Hierbij onderscheiden wij de volgende drie toezichtregimes: minimaal toezicht, basis toezicht en verhoogd of intensief toezicht.

Toelichting
Uit de tabel blijkt dat vier verbonden partijen voor ons een hoge risico score hebben. Belangrijkste overeenkomst van deze verbonden partijen is dat het financieel belang groot is en de toekomst onzeker. Ook is het bestuurlijk belang vanuit Almelo aanzienlijk.

Industriegebouw Maatschappij
De gemeente Almelo is enig aandeelhouder en financier van de IGM NV. Het college heeft besloten de IGM op termijn te beëindigen en gekozen voor geleidelijke afbouw. Bij geleidelijke afbouw worden de risico’s op waardedaling van het vastgoed van IGM beheerst en worden door de gemeente verstrekte leningen geleidelijk afgebouwd.
In 2019 is de IGM verder afgebouwd wat resulteert in extra aflossingen van de door de gemeente verstrekte leningen aan de IGM. Eind 2019 heeft de gemeente voor ongeveer 12,1 miljoen euro aan leningen uitstaan bij IGM.

Regionaal bedrijventerrein Twente (RBT)
De mogelijke risico’s worden door het openbaar lichaam RBT via een verdeelsleutel verdeeld over de deelnemende partijen aan de regeling. De gemeente Almelo participeert voor 23% risicodragend in de grondexploitatie van het RBT. Voor het gemeentelijk aandeel in het huidige voorziene tekort is een voorziening gevormd. Aanvullend daarop wordt bij het bepalen van het weerstandsvermogen rekening gehouden dat niet alle gronden op het Businesspark XL worden uitgegeven. Vanwege de positieve marktontwikkelingen is het risicoprofiel de afgelopen jaren afgenomen. Echter nog niet zodanig dat het in de categorie “Midden” heeft bereikt.

Soweco
De BBV Begroting 2020 laat voor de periode 2020-2023 een nihil exploitatieresultaat zien. In de BBV begroting 2020 is rekening gehouden met een aanvullende bijdrage van gemeenten op de onderdekking van de subsidie SW. Deze bijdrage loopt af van 5,3 miljoen euro in 2020 naar 3,5 miljoen euro in 2023.
Het aandeel van de gemeente Almelo in de GR is op basis van de BBV Begroting 2020 44,16%. Dit resulteert in een bijdrage vanuit Almelo in het tekort van 2,3 miljoen euro in 2020 naar 1,5 miljoen euro in 2023.
Naast het aanzienlijke financieel belang heeft de gemeente een stevig publiek belang omdat de uitvoering van de Wsw in handen is gelegd van Soweco NV.
De huidige uitvoering van de Wsw binnen de constructie van GR en NV wordt als risicovol gezien. De huidige bijdrage in het tekort wordt afhankelijk gesteld van overige inkomsten van Soweco NV uit extra opdrachten van gemeenten en derden. Waar deze opdrachten achterblijven zullen extra kosten ontstaan. Juist omdat we weten dat het aantal Wsw’ers af gaat nemen, en omdat de gemeentelijke opdrachten eveneens zullen afnemen, is de huidige situatie niet houdbaar. Daarom wordt momenteel door het bestuur van de GR Soweco in samenspraak met de Raad van Commissarissen en directie van Soweco NV gewerkt aan een toekomstbestendig uitvoeringsmodel voor de gemeenten Wierden, Tubbergen, Twenterand en Almelo. Daarbij dragen de huidige zes deelnemende gemeenten aan de gemeenschappelijke regeling (GR) Soweco gezamenlijk zorg voor de afbouw van de GR en krijgen de gemeenten Rijssen-Holten en Hellendoorn de ruimte voor lokale uitvoering,

Omgevingsdienst Twente (ODT)
De gemeenschappelijke regeling ODT van de 14 Twentse gemeenten en de provincie is met ingang van 1 januari 2019 operationeel en voert de taken voor Almelo uit op basis van het, door het college vastgestelde, VTH beleid, dienstverleningsovereenkomst, jaaropdracht en mandaatbesluit. Op 29 oktober 2019 heeft het college van B&W besloten ook de specialistische milieutaken, ook wel facultatieve taken genoemd, per 1 december 2019 over te dragen aan de ODT. De omvang hiervan is 4,51 fte. De betrokken medewerkers zijn inmiddels bij de ODT in dienst getreden, de bedrijfsvoering is nog niet volledig hierop aangepast.
Doordat de ODT een nieuwe organisatie is, die zich op alle aspecten van primaire processen, besturing en bedrijfsvoering nog dient “te zetten” is het risicoprofiel hoog. Verder is een verhoogd risico van toepassing vanwege de uiteenlopende visies van de deelnemers over het takenpakket van de ODT en de financieringssystematiek. De ODT beschikt daarnaast nog niet over buffers om zelf financiële tegenvallers op te vangen. Het risico op een kwaliteit- en productiviteit-dip is ook in 2020 nog reëel. In 2020 e.v. zal geïnvesteerd worden in de verbetering van de datakwaliteit. De bestaande onvolkomenheden in de datakwaliteit leiden tot hogere uitvoeringskosten en minder efficiency.

Regio Twente
Het risicoprofiel van de Regio is het afgelopen jaar gestegen, maar blijft nog binnen de bandbreedte “midden”. Oorzaak hiervan zijn de verslechterende financiële resultaten en de op 25 september 2019 vastgestelde veranderopdracht naar aanleidingvan het advies “Versterking door focus en eenvoud!” van De Kring van Twentse Gemeentesecretarissen. De veranderopdracht luidt een onzekere toekomst en transitiefase voor de Regio-organisatie in.