3.2.3 Actuele ontwikkelingen
Corona-virus
In het voorjaar van 2020 zijn we in ons land geconfronteerd met het corona-virus. Dat heeft waarschijnlijk gevolgen voor de ontwikkelingen van de financiële positie van onze gemeente in 2020. Op het moment van samenstellen van de jaarrekening 2019 was nog onvoldoende in beeld welke effecten dit precies zouden kunnen zijn. We kunnen al wel aangeven dat de gemeentelijke baten en lasten in 2020 negatief beïnvloed worden door de crisis. De urgentie van (financiële) steun- en noodmaatregelen leidt daarnaast mogelijk tot extra rechtmatigheidsrisico’s. De verwachting is dat de risico’s een negatief effect zullen hebben op de ratio van het weerstandsvermogen. In de tussenrapportages, perspectiefnota 2020 en de begroting 2021 wordt een reëel beeld gegeven op basis van de meest actuele informatie.
Ontwikkeling risicoprofiel
In onderstaande top 15 van financiële risico’s is rekening gehouden met de genomen beheersmaatregelen, het is dus een netto risico-inschatting. De genoemde bedragen betreffen de mogelijke impact voor één jaar, of indien van toepassing de projectduur. Stijgende en dalende risico’s zijn met een pijl aangegeven. Stijging wil zeggen dat de inschatting van het risico in kans en/of gevolg, dus in omvang, is toegenomen. Het geeft geen duiding over de verandering in de rangschikking op de lijst.
Top 15 financiële risico’s - peildatum 9 maart 2020:
Nr. | Risico-omschrijving | Beheersmaatregelen | Kans | Financieel gevolg | Invloed |
|---|---|---|---|---|---|
01 | Autonome stijging kosten zorgverlening; maatwerk-voorzieningen Jeugd en WMO; open-eind regeling. | Monitoring feitelijke zorgvraag en tijdige analyse; transformatie van de zorg; sturing op toegang door beter gebruik van voorliggende voorzieningen. | 25% | max. 6,0 miljoen euro | 18,5% |
02 | Tekort op BUIG-budget. | Eerste 7,5% tekort volledig voor rekening van gemeente. Tussen 7,5%-12,5% wordt de helft vergoed. Daarboven volledige vergoeding conform vangnetregeling. | 50% | max. 1,3 miljoen euro | 10,5% |
03 | Persoonsgegevens gaan verloren of worden onrechtmatig verwerkt. | Fysieke en logische beveiliging; procedures voor preventie en schadeherstel; bewustwording en training personeel. Er is een cyberrisk polis afgesloten. | 90% | max. 0,9 miljoen euro | 9,2% |
04 | Niet geheel of niet tijdig realiseren van in de begroting opgenomen taakstellingen | Monitoring en bijsturing via de P&C-cyclus. | 50% | max. 1,5 miljoen euro | 9,1% |
05 | Claims van derden door schade of door het niet nakomen van verplichtingen. | Alerte monitoring, preventieve maatregelen waaronder zorgvuldige contractvorming; afsluiten van verzekeringen. | 20% | max. 4,0 miljoen euro | 6,2% |
06 | Minder uitgifte grond RBT dan gepland. | De grondexploitatie wordt jaarlijks geactualiseerd. Er is sprake van een robuuste voorziening. | 40% | max. 1,3 miljoen euro | 5,8% |
07 | Het Rijk kondigt extra rijksbezuinigingen aan of geeft minder uit dan eerder begroot. | Rijksbezuinigingen en effecten van circulaires worden z.s.m. verwerkt in het financieel meerjarig perspectief / documenten P&C-cyclus. | 30% | max. 1,5 miljoen euro | 5,1% |
08 | Doelstellingen in de programma’s worden nog onvoldoende bereikt. | Er wordt actief gestuurd op maatregelen die leiden tot het halen van programmadoelen. | 30% | max. 1,0 miljoen euro | 3,8% |
09 | Hoger beroep op bijzondere bijstand. | Strenge handhaving op misbruik van bijzondere bijstand; aanscherping beleid beschermingsbewind. | 50% | max. 0,5 miljoen euro | 3,4% |
10 | Aansprakelijkheid voor gevolgschade als gevolg van wijziging van plannen. | Bij planvorming wordt zo goed mogelijk geanticipeerd op consequenties van aansprakelijkheid. | 10% | max. 3,0 miljoen euro | 3,0% |
11 | Lager exploitatieresultaat van een verbonden partij. | Bestuurlijke invloed voor zover mogelijk via statuten en strategisch beleidsplan. Actieve monitoring resultaatontwikkeling en analyse jaarstukken. | 30% | max. 1,1 miljoen euro
| 2,5% |
12 | Aantal cliënten Jeugd doorverwezen door derden. | Afspraken met huisartsen over doorverwijzing; samenwerking in de regio; monitoring feitelijke zorgvraag. | 60% | max. 0,3 miljoen euro | 2,2% |
13 | Boventalligheid van personeel; onvoldoende gedekte personeelskosten en WW-verplichtingen. | Maatregelen en activering via team HRM; actieve sturing op de personeelsbegroting; incidenteel budget voor frictiekosten in begroting. | 30% | max. € 0,5 mln. | 2,1% |
14 | Staat van onderhoud van enkele CT kunstwerken, bruggen, tunnels en viaducten is onvoldoende, waardoor de gemeente voor mogelijke schadeclaims komt te staan. | Er wordt gestuurd op risicobeperking, verlenging van levensduur en vervanging van kunstwerken. Herziening van verkeerskundige uitgangspunten wordt hierbij meegenomen. Er is een aansprakelijkheidsverzekering afgesloten. | 5% | max. 3,0 miljoen euro | 1,7% |
15 | Onverwacht exploitatietekort Soweco, bovenop hetgeen in het meerjarig perspectief is afgedekt. | Bestuurlijke en financiële kaders voor Soweco zijn aangescherpt. Het voorkeursscenario van het toekomstig aandeelhouderschap wordt nader uitgewerkt. | 30% | max. 0,5 miljoen euro | 1,5% |
Toelichting belangrijkste wijzigingen
Het risicoprofiel van de top 15 grootste financiële risico’s toont een stabiel beeld. In de rangschikking hebben geen wijzigingen plaatsgevonden. In de financiële gevolgen zijn twee kleine wijzigingen doorgevoerd:
- Risico nr. 6: De verliesvoorziening RBT/XL-Businesspark is verlaagd als gevolg van een verbetering van de grondexploitatie. Tegelijkertijd is het financiële risicogevolg, berekend op basis van de jaarlijkse risicosimulatie, toegenomen.
- Risico nr. 11: Het maximale risicobedrag is gelijk aan de rentebaten/dividenduitkering, dit heeft geresulteerd in een lichte stijging van het maximaal financieel gevolg.